 |
|
SİYAH İNCİR
BAHÇESİNDE UYGULANAN KÜLTÜREL VE TEKNİK İŞLEMLER
TESİS
DÖNEMİ BAKIM İŞLERİ
İncir
bitkisi güneş yanıklığına karşı çok hassastır. Yeni
dikilmiş olan incir fidanlarının güneş yanıklığından
korumak için karton, kalın kağıt v.s. gibi koruyucularla
sarılır veya kireçle badana edilir. Sargı materyalinin
büyümeyi engellememesi, yeni sürgünlerin gelişmesine
engel olmaması için fidan tepesinde 20 cm. kadar bir
kısmı kapatılmamalıdır.
İncir fidanları ilk yıllarda sulamaya gereksinim duyar.
Sulama olanaklarının çok sınırlı olması durumunda dahi
bu sulamayı yapmak gerekir. Sulama olanaklarının çok
sınırlı olduğu durumlarda fidanların diplerindeki sulama
çanaklarına sap, saman, ot, çiftlik gübresi konarak
malçlama yapılır.
Böylece toprak yüzeyinin doğrudan güneş ışığı ile teması
önlenir ve toprak yüzeyinden buharlaşma ile su kaybı
azaltılır. Hava koşullarına bağlı olarak sulama ağustos
sonunda veya eylül başında kesilir.
Yabancı otlar, düzenli toprak işlemesi, çapalama ve
kimyasal yabancı ot öldürücüler kullanmak suretiyle yok
edilmelidir.
YILLIK BAKIM İŞLERİ
İncir
bahçeleri bir kez sonbaharda olmak üzere en az üç kez
sürülmelidir. Hasattan sonra 20 cm. derinlikte sonbahar
sürümü yapılmalıdır. Havalandırmayı sağlamak ve
yağmurlardan daha fazla yararlanmak amacıyla toprak
kesekli bırakılmamalıdır. Meyilli arazide meyile dik
sürüm yapılmalıdır. İlkbahar toprak işlemesi mart ayında
15 cm. derinliğinde yapılır. Düz arazide, sonbahar
sürümüne dik yönde, meyilli arazide yine meyile dik
yönde sürülür. Ağaç diplerindeki işlenmeyen yerler
çapalanır. Daha sonra tırmık ve diskaro geçirilir. Kurak
koşullarda nemi tutmak için yüzeysel toprak işlemesi
zorunludur.
BUDAMA
Yüksek
kaliteli incir elde etmek ve ağacın ekonomik ömrünü
uzatmak, verimi arttırmak amacıyla yapılması gereken
önemli bir işlemdir. İncir ağaçları budanmadan tabii
haline bırakılırsa ana dallar devamlı uzunlamasına
büyürler ve ağaçların alt kısımları çıplak kalır. Zayıf
gelişen devamlı uzayan ana dallar sonunda ürün yükü ve
yaprak ağırlığını tasıyamıyarak sarkarlar. Özellikle
sarılopta sarkma sonucu ağaç tacının ortası açılır.
Güneşe maruz kalır. Hem dallarda hem de meyvelerde güneş
yanıklıkları meydana gelir. Ana dalların sarkması toprak
işlemsini de güçleştirir. Bu şekilde doğal gelişmelerine
bırakılan budanmayan ağaçlar zayıf düşer ve erkenden
yaşlanırlar. Ürün miktarı ve kalitesi de düşer. İncir
ağaçlarında da diğer meyvelerde olduğu gibi üç tip
budama vardır:
Şekil
budaması:
Bahçeye
dikilen fidanların dikiminden ağaç ürüne yatıncaya kadar
ağacın iskeletini ve tacını oluşturmak amacıyla yapılan
budamadır. Ağacın ana dallarını teşkil edecek uygun
aralıklı ve farklı yönlere bakan 3-4 göz bırakılarak
90-100 cm. yükseklikte budanır. Sofralık çeşitlerde
alçaktan taçlandırma amacıyla bu yükseklik 60-70 cm.
olmalıdır. O yaz süren gözlerden sürgünler elde edilir.
Normal gelişmiş bu sürgünlerden 3-4 adeti iskelet ana
dallarını oluşturmak üzere bırakılan sürgün boyları
40-50 cm yi geçiyorsa yazın bunlar üzerinde bir uç alma
işlemi uygulanarak dengeli bir gelişme sağlanabilir.
İskelet ana dallarının gelişmesini teşvik etmek üzere
toprak yüzeyinden ve gövdeden çıkmış sürgünler
çıkarılır. Bu işlemler yazın yapılmamışsa ilk kış
budamasında 3-4 iskelet dalı seçilir. Bu ana dallar ağaç
gövdesi çevresine eşit olarak dağıtılıp aralarında 10-15
cm mesafe bırakılmalıdır. Mümkün olduğu kadar gövde ile
geniş açı yapan dallar seçilmelidir. Seçilen 3-4 ana
dal 30-40 cm üzerinden budanır. İkinci yaz veya kış
mevsiminde her ana dalın ucuna yakın olarak çıkan iyi
gelişmiş yan dallardan aralarında uygun aralık olan 2-3
tanesi seçilir. Seçilen ikinci derecedeki dallar 30-40
cm den budanır. Ana dallardan çıkan bütün oburlar
çıkarılmalıdır. Bu dal seçimleri 3. ve 4. kış budamaları
boyunca devam eder. Büyüme ve budamanın 4. yılı sonunda
bir ağaç, gövdeden çıkmış 3-4 esas ana dal, 6-12 ikinci
derecede ana dala sahip olacaktır. İkinci derecedeki
dalların üzerindeki dallanmalar ağaç tacının çevresini
doldurur. Her kış ve yaz budaması sırasında gövde
üzerindeki ince filizler ile ağacın dibindeki dip
sürgünlerinin temizlenmesi şarttır. Bu şekilde,ana
dalları kısa ,kuvvetli ve dengeli büyümüş bir ağaç elde
edilmiş olur. Dallar kuvvetli ve meyilli olarak
büyüdüklerinden sarkmazlar. Dik bir ana çatı oluşur.
Ürün Budaması:
Verim çağındaki ağaçların şekillerini muhafaza
etmek,boylarının yükselmesini önlemek ve sürgün ile
ağaç arasındaki dengeyi sağlamak için yapılan budamadır.
Dengeli gelişen bir ağaçta ışığın her tarafa güzelce
işlenmesini temin etmek için seyreltme yapmalıdır.
Böylece ürün sürgünleri kuvvetli gelişir. Ürün
budamasında kışın fazla sık,birbirinin büyümesine engel
olan dallar,hastalıklı kurumuş dallar kesilir. Eğilip
sarkan dallar ile dışarı yükselen dallar geriye doğru
kesilir. Yazın istenmeyen yerlerde teşekkül eden ve
ağacın çatısı ile ürün dallarının oluşmasında işe
yaramayan zayıf sürgünler ve meyve sürgünlerinin
doruklarında geç mevsimde ortaya çıkan filizler alınır.
Seyreltme budamaları belli bir zaman sonra ihtiyacı
karşılayamaz duruma gelir. Ağaçta daha yüksek ve seyrek
bir taç meydana gelir. İlk yıllarda sadece seyreltme
şeklinde yapılan budamalarla doruk gözlerinin alınması
sonucu dallar zayıflar,sarkmaya başlar. Yıllık
sürgünler daha zayıf olur. Ağaç çalılaşır. Bunu önlemek
için ürün dallarının bir kısmına kısaltma budaması
uygulanır. Yıllar ilerledikçe ağacın zayıflamasına bağlı
olarak kısaltma budamasını şiddetli yapmalıdır.
Kısaltmalar gerekirse 2-3 ve daha yaşlı dalar üzerinde
de yapılır.
Gençleştirme budaması:
Fazla bakımsızlık nedeniyle
yaşlanmaya yüz tutmuş ağaçlarda yeniden sürmeyi teşvik
amacıyla, ağacın kurumuş ve hastalıklı dalları
temizlenir. Bütün dallarda kısaltma budaması uygulanır.
Geri kalan dallar 8-10 cm çapındaki kısımlara kadar
kesilerek ağacın eski tacı atılır, kesim sonrası süren
yeni dallardan yeni tacın oluşturulmasında kullanılacak
olanlar şekil budaması uygulanarak geliştirilir.
Gençleştirme budaması bir yılda yapılabileceği gibi iki
yılda da yapılabilir. Budamada bir yıllık dallarda
boğumlarından kesim yapmalı, öz açığa çıkarılmamalıdır.
Dibinden kesilecek dallar daima dal yastığının üzerinden
kesilmeli, kalın dal kesimlerinde aşı macunu
kullanılmalı, budama artıkları bahçeden
uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca gövde ve kalın dalları güneş
yakmalarından korumak için kireç badanası yapılmalıdır.
TOPRAK İŞLEME
İncir
bahçelerinde torağın devamlı işlenerek yabani otların
geliştirilmemesi yöntemi uygulanır. Toprak işlemesinin
ana amaçları, toprağın havalanmasını sağlamak,
yağışlardan yararlanmak, yabani otları kontrol etmek ve
bahçeyi hasada hazırlamaktır. İncir bahçeleri sonbaharda
bir ve ilkbaharda iki olmak üzere en az üç kere
sürülmelidir. Sonbahardaki toprak işlemesi, incir
hasadının tamamlanmasından sonra derinliği 20 cm yi
geçmemek üzere yapılır. Sonbahardaki toprak işlemesinin
amacı toprağın havalanmasını sağlamak, bazı hastalık ve
zararlılara konukluk eden bitki artıklarını toprağa
gömmek ve toprağı kabartarak kış yağışlarından en çok
yarar sağlamak için ortam hazırlamaktır. Az meyilli
yerlerde kış yağışlarından tam olarak yararlanmak
amacıyla bahçede tavalar yapılır. İncir bahçeleri
genellikle meyilli arazilerde kurulduğunda, ağaçlar,
kontur dikim sistemine uygun dikilmeli ve sürümler
meyile dik olarak yapılmalıdır. İlkbahar toprak
işlemesi, toprağın havalanması ve ilkbahar yağışlarından
yararlanılması yanında kışın gelişen yabancı otları yok
etmek amacıyla yapılır. Toprağın tav durumuna bağlı
olarak mart ayında yapılır. Üçüncü sürüm ileklemeyi
takiben, haziran ayının ikinci yarısında yapılır. Tırmık
ve diskaro çekilerek arazi kuru incir hasatı için uygun
hale getirilir.
SULAMA
İncir ağacının
en uygun yağış isteği 625 mm dir. Yağış miktarının 550
mm. nin altına düşmesi durumunda sulama yapmak gerekir.
Yıllık yağışın yeterli olmadığı yıllarda yağışların
miktarına da bağlı olarak bir veya iki sulama yapmak
yararlı ve hatta zorunludur. Yağışların çok yetersiz
olduğu durumlarda haziran sonu ve temmuz başlarında
ikinci bir sulama yapma gereği ortaya çıkar. Yıllık
yağışın çok az olduğu ekstrem yıllarda ve bahçe
topraklarının çok süzek olduğu durumlarda kış
yağışlarından en yüksek şekilde yararlanılmış, kış
sulamaları yapılmış olsa bile ek sulama yapma gereği
ortaya çıkar. Böyle durumlarda mayıs ayında ve haziran
sonu temmuz başında ek sulama yapmak gerekir. Sulama
yapmanın çok güç olduğu durumlarda bile bundan
kaçınılmamalıdır.
GÜBRELEME
İncir
yetiştiriciliği için 6-7.8 arasında değişen bir toprak
pH sı uygundur. İncir ağacı kireç seven bir bitki olduğu
için oldukça yüksek kirece sahip topraklarda
yetiştirilebilir. Toprak pH sının düşük olduğu yerlerde
ağaçlara kireç verilmesi yararlı ve hatta zorunludur.
Kireçleme ile toprağa verilecek kireç miktarı, toprak pH
sı, toprağın yapısı (bünyesi) organik madde içeriği ve
kullanılacak kireç materyallerinin özelliklerine bağlı
olarak değişmektedir. Kireç uygulaması sonbaharda
yapılır. Toprağa serpilen kireç sürüm ile veya diğer
yollarla toprağın altına gömülür. Yapılacak gübreleme
ağaçlarda noksanlığı görülen besin maddelerini
sağlamalıdır. Azot gübrelemesi vegetatif gelişmeyi yani
yaprak ebadını, yıllık sürgünlerin uzunluğunu artırır.
Sürgün uzunluğu artınca meyve sayısı da artar. Meyve
sayısında bu olumlu gelişmeye rağmen meyve iriliği
azalır. Özellikle kurutmalık çeşitlerde, kuru meyve
kalitesi azalır, meyve kabuk rengi koyulaşır. Fosfor
besin maddesi diğer işlevleri yanında incirde meyve
iriliğini de olumlu yönde etkilemektedir. İncir
yetiştiriciliğinde, irilik önemli bir özelliktir.
Potasyum besin maddesi de meyve kalitesi ve ürün miktarı
üzerine etkili olmaktadır. Potasyum, meyvelerin güneş
yanmasından zarar görmelerini azaltır. Daha açık kabuk
rengine sahip, daha yumuşak kuru incir meyvesi elde
edilmesine yardım eder. Verilecek gübre miktarının
saptanmasında çeşitli etmenlerin (iklim, toprak ve bitki
faktörü ) göz önüne alınması zorunludur. Çiftlik
gübresi, dekara 2-3 ton olarak hesap edilir. Bu miktar
gübreyi dağıtmak için her 4 ağaç arasına 1-2 araba gübre
bırakılır. Gübreyi ağaçların diplerine yığmak doğru
değildir. Çiftlik gübresi hasattan hemen sonra verilir
ve derhal sonbahar toprak işlemesi ile toprak yüzünde
bekletmeden toprağa karıştırılır. Ancak incir ağacının
gübre gereksinimini saptamak amacıyla henüz tarla
denemeleri,toprak ve bitki analizleri yapılmamış ve
noksanlık durumlarında ağaçlarda ortaya çıkan arazlar
saptanmamış olduğundan, izlenecek en tutarlı yol
yetiştiricilerin bahçelerindeki ağaçlarını çok iyi
izleyerek ağaçların beslenme yönünden herhangi bir
sorunu olup olmadığını saptamasıdır.
Kaynak: http://www.izmirtarim.gov.tr
Sayfa Başı
Önceki
Sayfa |
